Звук входит в ряд
Слова, которые различаются только звуками կ, ք k, kʰ
կարшов; был, имелся
քարкамень
երեկвчера
երեքтри
տակпод
տաքтеплый
կույրслепой
քույրсестра
քունсон (процесс)
քիչмало
փոքրмаленький
արքաкороль
քոтвой
քանոնлинейка
աչքглаз
քամիветер
քանիсколько
քսանдвадцать
քառասունсорок
զենքоружие
հերքելопровергать
ամենուրեքвезде, повсюду
քաղաքայինгородской
հետաքրքիրинтересный
քնելспать
քեռիдядя по матери
գիրքкнига
հավաքելсобирать
քնքուշнежный
քայլшаг
քայլելшагать
մաքրելчистить
մաքուրчистый
պայքարборьба
պայքարելбороться
քաղաքгород
մայրաքաղաքстолица
քաղաքացիгорожанин; гражданин
քաղաքականполитический
աղմուկшум
աղմկելшуметь
շերտполоса, слой
վարագույրзанавеска, штора
շերտավարագույրжалюзи
շոգիпар
նավкорабль
շոգենավтеплоход
երգիչпевец
խումբгруппа
երգչախումբхор, капелла
զույգпара
գուլպաчулки
զուգագուլպաколготки
փաստը հերքել
опровергать факт
համառ պայքար
упорная борьба
մորաքույր ու քեռի
тётя по матери и дядя по матери
տաք քամի
теплый ветер
փոքր տուփ
маленькая коробка
գետի ափ
берег реки
քառասուն տարի
сорок лет
հետաքրքիր գիրք
интересная книга
գարունвесна
գարնանըвесной
աշունосень
աշնանըосенью
ափберег
ափինна берегу
В некоторых словах գ кʰ
ոգիдух
հոգիдуша
հոգալзаботиться
օգնելпомогать
օգուտпольза
երգпесня
երգելпеть
երգիչпевец
երգչուհիпевица
հագնելнадевать
հագցնելодевать (кого-либо)
հագուստодежда
շոգжаркий, жарко
շոգիпар
ԳրիգորГокор
ԳրիգորյանГрикорян
ՍարգիսСаркис
ՍարգսյանСарксян
ավագстарший
արգելելзапрещать
զույգпара
կարագмасло сливочное
կարգряд; категория
մարգարեпророк
մարգարիտжемчуг
միրգфрукты
պատարագлитургия, месса
վարագույրзанавеска, штора
նոր հագուստ հագնել
надевать новую одежду
հոգալ ավագների մասին
заботиться о старших
չար ոգի
злой дух
մարգարիտ գնել
покупать жемчуг
ավագ եղբայր
старший брат
մաքուր հագուստ
чистая одежда
При словообразовании и формообразовании возможны чередования
ա, ի → ə
սուրբсвятой
պատկերкартина
սրբապատկերсəрпʰататкэр икона
միրգфрукты
մրգառատмəркʰарат богатый фруктами
մուգтёмный (цвет)
մգանալмəкʰанал темнеть
ու → ø
մաքուրчистый
մաքրելчистить
մասուրшиповник
մասրենիкуст шиповника
ե → ի
սերлюбовь
սիրելлюбить
կեսпол-, половина
կիսելделить
գերтолстый (о человеке)
գիրանալтолстеть
տերхозяин, владелец
տիրելвластвовать
Слова, в которых второй компонент -բան, -գետ, -տես выражают значения "специалист, знаток, занимающийся чем-либо, носитель определенного признака"
տեսնելвидеть
գիտենալзнать, уметь
բանслово, дело, вещь
От տեսնել'видеть'
լուրновость, весть
լրտեսшпион
հանդեսпредставление, праздник
հանդիսատեսзритель
հեռուдалеко
հեռատեսдальновидный; дальнозоркий
անհեռատեսнедальновидный
լավхороший
լավատեսоптимист
От գիտենալ'знать, уметь'
աստղзвезда
աստղագետастроном
հինстарый
հնագետархеолог
գեղեցիկпрекрасный
գեղագետэстет
քաղաքгород, полис
քաղաքագետполитик; политолог
От բան'слово, дело, вещь'
պատմելсообщать, рассказывать
պատմությունистория
պատմաբանисторик
հոգիдуша
հոգեբանпсихолог
սիրտсердце
սրտաբանкардиолог
Суффикс от существительных образует прилагательные со значением признака
լարструна
լարայինструнный
տունдом
տնայինдомашний
քաղաքгород
քաղաքայինгородской
սիրտсердце
սրտայինсердечный
նյարդнерв
նյարդայինнервный
տունдом
տնայինдомашний
Суффикс от существительных образует прилагательные со значением признака
տունдом
տնականдомашний, изготовленный дома
մանուկребенок
մանկականдетский
աշակերտученик
աշակերտականученический
քաղաքгород
քաղաքականполитический
տնային աշխատանք
домашняя работа
տնային հագուստ
домашняя одежда
տնական պանիր
сыр домашнего изготовления
տնական օղի
самогон
աշակերտական տետր
ученическая тетрадь
մանկական հագուստ
детская одежда
լարային քառյակ
струнный квартет
քաղաքային տրանսպորտ
городской транспорт
քաղաքական մեկնաբան
политический обозреватель
Суффикс образует существительные со значением действия (отглагольные существительные), либо результата или орудия действия и с другими значениями
վազելбежать
վազքбег
արգելելзапрещать
արգելքзапрет
գովելхвалить
գովքхвала
զինելвооружать
զենքоружие
խոսելговорить
խոսքречь
գրելписать
գիրքкнига
բերելприносить
բերքурожай
մտնելвходить
մուտքвход
հմայելочаровывать
հմայքочарование
հոսելтечь
հոսքтечение
խելացիумный
խելքум
խորглубокий
խորքглубина
տեսնելвидеть
տեսքвид (внешний)
մենքмы
դուքвы
նրանքони
Настоящее время
(մենք) ենք(мы) есть
(դուք) եք(вы) есть
(նրանք) են(они) есть
Прошедшее время
(մենք) էինք(мы) были
(դուք) էիք(вы) были
(նրանք) էին(они) были
Форма будущего вспомогательного глагола времени отсутствует, он является недостаточным.
Настоящее время
մենք գրում ենքмы пишем
մենք խաղում ենքмы играем
դուք գրում եքвы пишите
դուք խաղում եքвы играете
նրանք գրում ենони пишут
նրանք խաղում ենони играют
Прошедшее время
մենք գրում էինքмы писали
մենք խաղում էինքмы играли
դուք գրում էիքвы писали
դուք խաղում էիքвы играли
նրանք գրում էինони писали
նրանք խաղում էինони играли
Будущее время
մենք գրելու ենքмы будем писать
մենք խաղալու ենքмы будем играть
դուք գրելու եքвы будете писать
դուք խաղալու եքвы будете играть
նրանք գրելու ենони будут писать
նրանք խաղալու ենони будут играть
Отрицательные формы образуются добавлением частицы չ- к вспомогательному глаголу, который ставится перед смысловым
մենք խաղում ենքмы играем
մենք չենք խաղումмы не играем
դուք գրում էիքвы писали
դուք չէիք գրումвы не писали
նրանք խաղալու ենони будут играть
նրանք չեն խաղալուони не будут играть
Нестандартность – формы несовершенных времен изъявительного наклонения образуются без вспомогательного глагола.
Недостаточность – они имеют формы только настоящего и прошедшего несовершенного времен.
կամя есть
գիտեմя знаю
ունեմя имею
արժեմя стою (о стоимости)
ես կամя есть
մենք կանք
դու կաս
դուք կաք
նա կա
նրանք կան
ես կայիя был
մենք կայինք
դու կայիր
դուք կայիք
նա կար
նրանք կային
ես գիտեմя знаю
մենք գիտենք
դու գիտես
դուք գիտեք
նա գիտի (գիտե)
նրանք գիտեն
ես գիտեիя знал
մենք գիտեինք
դու գիտեիր
դուք գիտեիք
նա գիտեր
նրանք գիտեին
ես ունեմя имею
մենք ունենք
դու ունես
դուք ունեք
նա ունի
նրանք ունեն
ես ունեիя имел
մենք ունեինք
դու ունեիր
դուք ունեիք
նա ուներ
նրանք ունեին
ես արժեմя стою
մենք արժենք
դու արժես
դուք արժեք
նա արժի (արժե)
նրանք արժեն
ես արժեիя стоил
մենք արժեինք
դու արժեիր
դուք արժեիք
նա արժեր
նրանք արժեին
Иные формы восполняются, соответственно, формами следующих глаголов
կամ → լինելбыть
գիտեմ → գիտենալзнать, уметь
ունեմ → ունենալиметь
արժեմ → արժենալстоить
Все отрицательные формы этих нестандартных глаголов образуются добавлением перед глаголом отрицательной частицы չ-
արժեն → չարժեն
Դուք ընտրական ցուցակներում չկաք, իսկ մենք կանք։
Вас нет в избирательных списках, а мы есть.
Սոնան ու Մանեն այս տարի նոր դասագրքեր չունեին։
У Соны и Мане в этом году не было новых учебников.
Այդ դասը Արամը լավ գիտի, իսկ մենք չգիտենք։
Этот урок Арам знает хорошо, а мы не знаем.
Այս գիրքն արժի 100 դրամ։
Эта книга стоит 100 драм.
Այդ կինոնկարի մասին չարժե խոսել։
Об этом фильме не стоит говорить.
Ով խոսել գիտե, գիտե նաև խոսելու ժամանակը։
Արքիդամիդաս Սպարտացի
Խելացիների բերանը իրենց սրտում է, հիմարների սիրտը՛ բերանում։
Ասգյիակաս
Խավարը մայրն է քաոսի։
Վահրամ Փափազյան
խոսելու ժամանակըвремя говорить
խելացիумный
իրենցих
հիմարглупый
քաոսхаос
Переведите.
1. Ես և քո քեռին հին ընկերներ ենք։
2. Մենք նստում ենք Արաքս գետի ափին ու երազում ենք։
3. Մեղմ ու տաք քամի է փչում գետի հակառակ կողմից։
4. Գետը մաքուր ու խաղաղ է։
5. Արաքսը չի աղմկում։
6. Աշնանը մենք քիչ ենք լինում այս գետի ափին։
1. Я и твой дядя по матери – старые друзья.
2. Мы сидим на берегу реки Аракс и (мы) мечтаем.
3. Мягкий и теплый ветер дует с противоположной стороны реки
4. Река – чистая и тихая.
5. Аракс не шумит.
6. Осенью мы мало бываем на берегу этой реки.
հակառակ կողմիցс противоположной стороны
•
Переведите.
1. Я и моя старшая сестра учимся в одной школе, которая в центре города.
2. Наш учитель – Геворг Сарксян.
3. Он очень известный педагог и политический обозреватель.
4. Сарксян иногда опаздывает, видимо у него много забот.
5. Мы нетерпеливо ждем его.
6. Наша классная комната всегда чистая.
7. Сарксян доволен своими учениками.
1. Ես և իմ ավագ քույրը սովորում ենք նույն դպրոցում, որը քաղաքի կենտրոնում է։
2. Մեր ուսուցիչը Գևորգ Սարգսյանն է։
3. Նա շատ հայտնի մանկավարժ ու քաղաքական մեկնաբան է։
4. Սարգսյանը երբեմն ուշանում է, երևի շատ հոգսեր ունի։
5. Մենք անհամբեր սպասում ենք նրան։
6. Մեր դասասենյակը միշտ մաքուր է։
7. Սարգսյանը գոհ է իր աշակերտներից։
գոհ է աշակերտներիցдоволен учениками
•
Составьте предложения со словосочетаниями.
հայտնի երգիչ
փակ դուռ
տաք քամի
խաղաղ երեկո
հին առակ
03–03–2018