Суффикс в основном образует
Прилагательные
Մեսրոպ Մաշտոց
Месроп Маштоц
մեսրոպյան այբուբեն
Месропов алфавит
նոբելյան մրցանակ
нобелевская премия
աքխլեսյան գարշապար
ахиллесова пята
սիզիֆյան աշխատանք
сизифов труд
երևանյան գիշերներ
ереванские ночи
փարիզյան սուրճ
парижский кофе
կովկասյան լեռներ
кавказские горы
եռալեզվյան բառարան
трехъязычный словарь
աջակողմյան տրիբունա
правосторонняя трибуна
ձախակողմյան տրիբունա
левосторонняя трибуна
փետրվարյան ցրտեր
февральские холода
հնադարյան ձեռագիր
древняя рукопись
Некоторые наречия
առավոտյանутром, утренний
երեկոյանвечером, вечерний
Суффикс является самым распространенным показателем армянских фамилий
ԱվագյանАвагян
ՍարգսյանСаргсян
ՄարտիրոսյանМартиросян
ՓափազյանПапазян
ԽաչատրյանХачатрян
ՍարյանСарьян
Склонения подразделяются на два вида
-ի
-ու, -ի → -ու
-ան
-վա
-ոջ
-ա
-վան
Большинство существительных при склонении в ед.ч. родительного падежа получает окончание -ի
աշակերտученик
աշակերտիученика
քաղաքгород
քաղաքիгорода
ԱրմենАрмен
ԱրմենիАрмена
Окончание получают слова
С конечным -ի → -ու
այգիсад
այգուсада
ապակիстекло
ապակուстекла
աղավնիголубь
աղավնուголубя
պատանիюноша
պատանուюноши
Исключения
ԱնիАни (древняя столица Армении)
ԱնիիАни (род.п.)
պապիдед, дедушка
պապիիдеда
ՊագանինիПаганини
ՊագանինիիПаганини (род.п.)
ԹբիլիսիТбилиси
ԹբխիսիիТбилиси (род.п.)
ՍոչիСочи
ՍոչիիСочи (род.п.)
Возможна инвариантность
ՄեղրիМегри (город в Армении)
Մեղրիի, ՄեղրուМегри (род.п.)
այրիвдова
այրիի, այրուвдовы
К некоторым словам добавляется окончание -ու
մարդчеловек
մարդուчеловека
ամուսինмуж, супруг
ամուսնուмужа
անկողինпостель
անկողնուпостели
ԱստվածБог
ԱստծուБога
Все инфинитивы получают окончание -ու
գրելписать, писание
գրելուписания
կարդալчитать, чтение
կարդալուчтения
Սենյակ մտնելու համար…
Для входа в комнату…
Նրանք զրուցում էին կարդալու մասին։
Они беседовали о чтении.
Արամը լսել չէր ուզում գնալու մասին։
Арам и слышать не хотел о том, чтобы уйти.
Окончание получают слова
Во многих из них происходит чередование последней гласной.
Отглагольные существительные на -ում
որոշումрешение
որոշմանрешения
զեկուցումдоклад
զեկուցմանдоклада
հարցումопрос
հարցմանопроса
Обратите внимание на чередование.
Односложные слова на выпавшее -ն
դուռдверь
դռանдвери
թոռвнук
թոռանвнука
ծոռправнук
ծոռանправнука
լեռгора
լեռանгоры
ձուկрыба
ձկանрыбы
մուկмышь
մկանмыши
նուռгранат
նռանграната
Обратите внимание на чередование.
Названия времен года
գարունвесна
գարնանвесны
ամառлето
ամռանлета
աշունосень
աշնանосени
ձմեռзима
ձմռանзимы
Հայաստանում շատ ու բազմազան են աշնան մրգերը։
В Армении многочисленны и разнообразны осенние фрукты.
Ձմռան ցրտերը երկար են տևում։
Зимние холода длятся долго.
В разговорном языке возможно
ամառлето
ամառվաлета
ձմեռзима
ձմեռվաзимы
Слово
մանուկребёнок
մանկանребёнка
Окончание получают многие слова со значением времени
օրдень
օրվաдня
այսօրсегодня
այսօրվաсегодня (род.п.)
վաղըзавтра
վաղվաзавтра (род.п.)
երեկвчера
երեկվաвчера (род.п.)
ամիսмесяц
ամսվաмесяца
տարիгод
տարվաгода
գիշերночь
գիշերվաночи
շաբաթнеделя, суббота
շաբաթվաнедели, субботы
Окончание получают слова
կինженщина, жена
կնոջженщины, жёны
տիկինгоспожа, хозяйка, супруга
տիկնոջгоспожи
քույրсестра
քրոջсёстры
ընկերдруг, товарищ
ընկերոջдруга
տերхозяин, владелец
տիրոջхозяина
աներтесть
աներոջтестя
Образованные от них сложные слова
հորաքույրтётя по отцу
հորաքրոջтёти по отцу
մորաքույրтётя по матери
մորաքրոջтёти по матери
դասընկերодноклассник
դասընկերոջодноклассника
Окончание получают слова
աղջիկдевочка
աղջկաдевочки
ՍևանСеван
Սևանա լիճозеро Севан
ՎանВан
Վանա ծովВанское море
ԳեղամГегам
Գեղամա լեռներГегамовы горы
Окончание получают слова
մահсмерть
մահվանсмерти
անունимя
անվանимени
ազգանունфамилия
ազգանվանфамилии
ու → ա
այ → ո
Окончание получают слова
Слова с суффиксом -ություն
պետությունгосударство
պետությանгосударства
Слова на -ուն, где оно не является суффиксом
շունсобака
շանсобаки
տունдом
տանдома
ձյունснег
ձյանснега
սյունколонна
սյանколонны
արյունкровь
արյանкрови
անկյունугол
անկյանугла
Окончание получают слова
հայրотец
հորотца
մայրмать
մորматери
եղբայրбрат
եղբորбрата
կնքելкрестить
կնքահայրкрестный отец
կնքահորкрёстного отца
հորեղբայրдядя по отцу
հորեղբորдяди по отцу
Переведите.
1. Զեկուցման ընթացքում Արոտին ոչ ոք չընդհատեց։
2. Ստուգման արդյունքները ղեկավարին գոհացրին։
3. Խնդրի լուծման ուղիները տրված չէին։
1. Во время доклада Арус никто не прервал.
2. Результаты проверки удовлетворили руководителя.
3. Пути решения задачи не были даны.
•
Переведите.
1. Տիգրանը լավ է սովորել այսօրվա ու վաղվա դասերը։
2. Երևանում ամռանը ցերեկվա ժամերին շատ շոգ է լինում։
3. Տարվա բոլոր եղանակներից Հայաստանում ամենագեղեցիկը աշունն է։
4. Երեկվա դեպքը չեմ մոռանա։
5. Աշխարհում բոլորին հայտնի է Պագանինիի ջութակը։
6. Դրանով նվագում են միայն ամենահայտնի ջութակահարները։
1. Тигран хорошо выучил сегодняшний и завтрашний уроки.
2. В Ереване летом в дневные часы бывает очень жарко.
3. Из всех времен года в Армении самое красивое – осень.
4. Вчерашнее происшествие (я) не забуду.
5. В мире всем известна скрипка Паганини.
6. На ней играют только самые известные скрипачи.
եղանակпогода, время года; способ; мелодия
ջութակскрипка
ջութակահարскрипач
•
Переведите.
1. В Феодосии Айвазовский продолжает писать и приступает к строительству усадьбы.
2. (Он) выбирает приморское место и начинает работы.
3. После закладки фундамента и постройки стен он дальнейшие работы передает одному знакомому и срочно уезжает в Петербург.
4. Айвазовский берет с собой несколько картин, из которых четыре больших полотна покупает император.
1. Թեոդոսիայում Այվազովսկին շարունակում է նկարելու ձեռնամուխ է լինում իր առանձնատան կառուցմանը։
2. Ընտրում է ծովամերձ մի վայր և սկսում աշխատանքները։
3. Շենքի հիմքը դնելուց և պատերը կառուցելուց հետո նա հետագա աշխատանքները վստահում է մի ծանոթի և շտապ մեկնում է Պետերբուրգ։
4. Այվազովսկին իր հետ տանում է մի քանի նկար, որոնցից չորս մեծ կտավներ գնում է կայսրը։
ԹեոդոսիաФеодосия
ձեռնամուխ լինելприступать
առանձնատունусадьба
կտավхолст, полотно
•
Переведите.
1. Մեսրոպյան այբուբենը համարվում է կատարյալ այբուբեններից մեկը։
2. Հինգերորդ դարից առ այսօր այն աննշան փոփոխություններ է կրել։
3. Երևանում Մեսրոպ Մաշտոցի անունը կրող հնադարյան ձեռագրերի ինստիտուտում՛ Մատենադարանում պահպանվում են տարբեր լեզուներով հարյուրավոր մատյաններ։
4. Նոբելյան մրցանակը ամենամյա միջազգային մրցանակ է։
5. Նոբելյան մրցանակ է շնորհվում անկախ ազգությունից, ցեղից, սեռից։
6. Առաջին Նոբելյան մրցանակները շնորհվել են 1901 թվականին։
1. Месропов алфавит считается одним из совершенных алфавитов.
2. С пятого века по сей день он подвергся незначительным изменениям.
3. В Ереване в Институте древних рукописей – Матенадаране, носящем имя Месропа Маштоца, хранятся сотни книг на разных языках.
4. Нобелевская премия – ежегодная международная премия.
5. Нобелевская премия присваивается независимо от расы, национальности, пола.
6. Первые Нобелевские премии были присуждены в 1901 году.
02–05–2016