Суффикс продуктивен в образовании
Наименования действующего лица и прилагательные
գաղթисход, переселение
գաղթելмигрировать, переселяться
գաղթականизгнанник, беженец
գաղթисход, переселение
արտագաղթэмиграция
ներգաղթиммиграция, репатриация
փախչելубегать, сбегать
փախուստпобег
փախստականбеглый; беглец, беженец
շենблагоустроенный, обустроенный; поселок, селение
շինականселянин, крестьянин; сельский, деревенский
ազգнация, род
ազգականродственник; родственный
ազնիվчестный
ազնվականблагородный, благородного происхождения; дворянин
թափառելбродить
թափառականбродячий, бродяжнический; бродяга, странник
աքսորելссылать
աքսորссылка
աքսորականссыльный (тж. сущ.)
պահպանելоберегать, хранить, соблюдать
պահպանողականконсервативный; консерватор
օգնելпомогать
օգնականпомощник; вспомогательный, подсобный
համալսարանуниверситет
համալսարանականуниверситетский; преподаватель, студент, выпускник университета
ՀեգելГегель
հեգելականгегельянский, гегельянец
ԿանտКант
կանտականкантианский; кантианец
դպրոցшкола
դպրոցականшкольный; школьник
վաճառելпродавать
վաճառականторговец; торговый
հեղափոխությունреволюция
հեղափոխականреволюционный; революционер
կուսակցությունполитическая партия
կուսակցականпартийный; партиец
զինվորсолдат
զինվորականвоинский; военный (тж. сущ.)
Существительные
մահсмерть
խոսելговорить
մահախոսականнекролог
գնահատելоценивать
գնահատականоценка, отметка
վկաсвидетель
վկայելсвидетельствовать
վկայականсвидетельство
գրավзалог, заклад
գրավականзалог, гарантия
գոյбытие, субстанция
գոյականсуществительное
ածանցпроизводное слово
ածականприлагательное
թիվчисло
թվականчислительное
Существительные и прилагательные
մեղադրելобвинять
մեղադրականобвинительный; обвинительное заключение
գրախոսելрецензировать
գրախոսականрецензия, рецензионный
կենսագրությունбиография
կենսագրականбиографический; биография
պարբերաբարпериодически
պարբերականпериодический; периодическое издание
ծնունդрождение
ծննդականродильный; свидетельство о рождении, метрика
ստանալполучать
ստացականрасписка (о получении); приобретенный, не природный, (грамм.) притяжательный
ստացական հոդ
притяжательный артикль
համալսարանական ընկերուհի
университетская подруга
պահպանողական կուսակցություն
консервативная партия
մտավորական խավ
слой интеллигенции
ծննդյան վկայական
свидетельство о рождении
մոտիկ ազգական
близкий родственник
ազգակցական կապեր
родственные связи
թափառական աշուղ
бродячий ашуг
դպրոցական ծնողական խորհուրդ
школьный родительский совет
հաջողության գրավական
гарантия успеха
Сложные слова с компонентом նկար'картина'
բանвещь
բնանկարпейзаж
դեմքлицо
դիմանկարпортрет
յուղмасло
յուղանկարкартина маслом
ջուրвода
ջրանկարакварель
ծովморе
ծովանկարморской пейзаж
ծովանկարիչмаринист
լույսсвет
լուսանկարфотография
լուսանկարիչфотограф
լուսանկարչությունфотография (занятие)
մանրмаленький
մանրանկարминиатюра
մանրանկարիչминиатюрист
մանրանկարչությանминиатюра (вид живописи)
հայկական բնանկարներ
армянские пейзажи (картины)
լուսանկարների ցուցահանդես
выставка фотографий
հայտնի ծովանկարիչ
известный маринист
միջնադարյան մանրանկարչություն
средневековая миниатюра
Слова, которые указывают на относительно устойчивый признак предмета – прилагательные
մեծбольшой
երկարдлинный
լուսավորсветлый
լեռնայինгорный
մայրականматеринский
Они выражают этот признак двумя способами
Качественные прилагательные
գեղեցիկкрасивый, прекрасный
համեստскромный
հասարակпростой
պարզпростой, ясный
հաստтолстый (не о человеке)
կլորкруглый
Относительные прилагательные
քարեкаменный
լեռնայինгорный
մայրականматеринский
Однако, эти два типа в армянском, как и в других языках, не всегда четко разграничены, в особенности, в поэтической речи.
Մի մայր ուներ չորս հատ որդի։
Մեկը` ուսած, հռչակավոր
Ուներ ամբիոն վարժապետի․
Սակայն մյուսը` կրոնավոր
Մի քահանա սրբակենցաղ․
Եվ երրորդը` վաճառական
Լայն ձեռնարկներ, մեծ առուծախ․
Իսկ վերջինը… թափառական
Կարիքի մեջ` աղքատ ու խեղճ։
Երբ մահն եկավ, մայրը Աստծուց
Շնորհ խնդրեց – տեսնել շիրմից
Թե ինչպիսի՞ վերաբերում
Պիտ ունենա որդիներից։
Վարժապետը գրեց ներբող
Աղոթք կարդաց սուրբ քահանան
Եվ հարուստը նվիրեց փող․
Բայց հեգ որդին թափառական
Բեկված սիրտը մորը բերեց…
Ավետիք Իսահակյան
հատштука (о людях – разг.)
ուսած = ուսյալобразованный, начитанный (уст.)
հռչակավորславный, прославленный
խիտ = պիտի(кратк.) должен
վարժապետпедагог, наставник
կրոնավորцерковный; церковник
քահանաсвященник
սրբակենցաղ(досл.) святого быта
առուծախ(разг.) торговля
կարիքнужда, надобность
ներբողода
հեգжалкий, бедный, несчастный
բեկվածразбитый (тж. пер.)
Переведите.
1. Ալպինիզմը սպորտ է, սպորտի ամենադժվարին ձևերից մեկը, ֆիզիկական, տեխնիկական ու հոգևոր բացառիկ տվյալներ պահանջող։
2. Ֆիզիկապես ուժեղ ու ճարպիկ ամեն մի երիտասարդ չի կարող ալպինիստ դառնալ։
3. Ալպինիստի գործելու ձևը սոսկ ֆիզիկական է թվում միայն առաջին հայացքից։
4. Նրա ողջ էությունը հոգեկան է։
5. Այսինքն այս դեպքում որոշիչդ հոգևոր պահանջներն են։
6. Բազմիցս ասել եմ, որ ալպինիզմը չունի հանդիսատես, չունի ծափահարող, ալպինիստի գործած սխրանքի միակ վկան ինքն է։
1. Альпинизм – спорт, один из самых трудных видов спорта, требующий исключительных физических, технических и духовных данных.
2. Не каждый физически сильный и ловкий молодой человек может стать альпинистом.
3. Способ действия альпиниста сугубо физическим кажется только с первого взгляда.
4. Вся его сущность духовна.
5. В этом случае решающими становятся духовные требования.
6. (Я) не раз (досл. многократно) говорил, что у альпинизма нет зрителя, нет аплодирующих – единственным свидетелем совершенного альпинистом подвига является (он) сам.
•
Переведите.
1. "Венеция" Айвазовского – одно из лучших его произведений.
2. Это пейзаж с приморским видом, изображениями людей.
3. Три молодых женщины с маленьким мальчиком подошли к берегу моря, чтобы сесть в лодку.
4. Вдали виднеются очертания зданий, храмов, башен города Венеция.
5. Здесь изображен тихий (мирный), спокойный, с зеркальной поверхностью залив Венеции.
6. Так же спокойно и мирно (тихо) выглядят люди.
7. На первом плане видно древнее и толстоствольное дерево.
1. Այվազովսկու «Վենետիկը» նրա լավագույն ստեղծագործություններից է։
2. Դա բնանկար է` ծովափնյա տեսարան, մարդկանց պատկերներով։
3. Երեք երիտասարդ կանայք մի փոքրիկ տղայի հետ մոտեցել են ծովափին` նավակ նստելու։
4. Հեռվում երևում են Վենետիկ քաղաքի շենքերի, տաճարների, աշտարակների ուրվագծերը։
5. Այստեղ պատկերված է Վենետիկի խաղաղ, հանգիստ, հայելապատ մակերեսով ծովածոցը։
6. Նույնքան հանգիստ ու խաղաղ են երևում մարդիկ։
7. Առաջին պլանում երևում է հնամենի ու հաստաբուն մի ծառ։
•
Запомните словосочетания и составьте с ними предложения.
մեծ սենյակ
большая комната
լուսավոր դահլիճ
светлый зал
կայուն վիճակ
устойчивое положение
միջնադարյան ձեռագիր
средневековая рукопись
անգլուխ ձիավոր
всадник без головы
շոգ եղանակ
жаркая погода
մեծ նվաճում
значительное (досл. большое) достижение
բարի հայացք
добрый взгляд
Образец
Մենք մեծ հարգանքով ենք վերաբերվում մեր սիրելի ուսուցիչներին։
Мы с большим уважением относимся к нашим любимым учителям.
Կոմխոասը օպերաներ չի գրել, բայց ավելի մեծ գործ է կատարել, հայտնագործել է մեր ազգային երգը։
Комитас не писал опер, но сделал большее дело – открыл нашу народную песню.
30–05–2018