Суффикс образует прилагательные и наречия
կողմсторона
կողմն(др.) сторона
կողմնակիпосторонний
համառոտкраткий, лаконичный
համառոտակիкратко, лаконично
որոշելрешать, принимать решение
որոշակիопределенный
հանկարծвдруг, внезапно
հանկարծակիвнезапный, неожиданный
С числительными, выражает значение многократности
երեքтри
եռակիтрижды, тройной, трехкратный
երկուдва
երկակիдважды, двукратный
չորսчетыре
քառակիчетырежды, четырехкратный
աշխարհի եռակի չեմպիոն
трехкратный чемпион мира
նյութի համառոտակի ներկայացում
краткое представление материала
Կողմնակի անձանց մուտքն արգելվում է։
Посторонним вход запрещен.
Дословно – посторонних лиц вход запрещается.
0 զրո
1 մեկ (մի)
2 երկու
3 երեք
4 չորս
5 հինգ
6 վեց
7 յոթ
8 ութ
9 ինը, ինն
10 տասը, տասն
Числительные 9 и 10 употребляются с артиклем.
Составные числительные образуются прибавлением единиц к десяткам
10 տասն
11 տասնմեկ
18 տասնութ
20 քսան
21 քսանմեկ
25 քսանհինգ
30 երեսուն
37 երեսունյոթ
50 հիսուն
51 հիսունմեկ
58 հիսունութ
Десятки
10 տասն
20 քսան
30 երեսուն
40 քառասուն
50 հիսուն
60 վաթսուն
70 յոթանասուն
80 ութսուն
90 իննսուն
100 հարյուր
150 հարյուր հիսուն
200 երկու հարյուր
1 000 հազար
10 000 տասը հազար
100 000 հարյուր հազար
1 000 000 միլիոն
1 000 000 000 միլիարդ
У числительных 11–99 составляющие пишутся слитно
11 տասնմեկ
16 տասնվեց
18 տասնութ
Образуются
1
մեկ1
առաջինпервый
2, 3, 4
երկու2
երկրորդвторой
երեք3
երրորդтретий
չորս4
չորրորդчетвёртый
5 и далее
հինգ5
հինգերորդпятый
վեց6
վեցերորդшестой
հարյուր մեկ101
հարյուրմեկերորդсто первый
հազար1 000
հազարերորդтысячный
Порядковое числительное
առաջինарачин первый
Конечное -դтʰ
երկրորդвторой
հինգերորդпятый
-երորդэрортʰ
ութերորդвосьмой
Если второй компонент -երկու, -երեք, то ե э
քսաներկու22
քառասուներեք43
При скоплении трех согласных в середине числительных после 2-го произносится ᵊ
տասնչորսтаснᵊчорс 14
Двойное -նն- nː
իննinː 9
իննսունinːᵊsun 90
Сочетания -իո-, -իա- йо, йа
միլիոնмиллион
միլիարդмиллиард
Слова пишутся с одним լ
միլիոնмиллион
միլիարդмиллиард
Двойное -րր- р произносится как одно
երրորդтретий
չորրորդчетвёртый
Формы ինը, տասը употребляются, когда следующее за ними слово начинается с согласного звука
Ինը դաս շատ լավ եմ սովորել։
9 уроков (я) выучил очень хорошо.
Формы ինն, տասն употребляются, когда следующее за ними слово начинается с гласного звука
Ինն անգամ կրկնել եմ դասը։
9 раз (я) повторил урок.
Возможны отклонения
Նկարիչը ինը օր աշխատել է այդ նկարի վրա։
Художник над этой картиной работал 9 дней.
Числительные могут выступать в функции существительных. При этом они склоняются. При склонении
Տասից հանած երեք հավասար է յոթի։
От десяти отнять три равно семи.
Երկուսը սովորել են նույն դպրոցում։
Двое учились в той же школе.
Сочетаясь с количественными числительными, существительные часто употребляются в единственном числе
Ընկերս երկու երեխա ունի։
У (моего) друга двое детей.
Հարյուր քսանհինգ տարի է անցել։
Прошло 125 лет.
Գրադարանում վեց երկլեզվյան բառարան կա։
В библиотеке есть шесть двуязычных словарей.
Существительные употребляются в единственном числе в сочетании с մի քանի'несколько'
Ուսուցչուհին մի քանի առաջին դասարան ունի։
У учительницы есть несколько первых классов.
Существительные употребляются в ед. числе когда из ситуации очевидно, что речь идет о нескольких предметах
Ձեր բանջարանոցում լոլիկ աճո՞ւմ է։
В вашем огороде помидоры растут?
Այս խանութում վարունգ կա՞։
В этом магазине есть огурцы?
Сравните։
Պետք է ձմերուկ գնել։
Нужно купить арбуз.
Ձմերուկները չեն տեղավորվում սառնարանում։
Арбузы не помещаются в холодильнике.
Существительное ставится во множественном числе при подчеркивании множественности, а также при необходимости согласования
Ուսուցիչը խոսել է չորս աշակերտների հետ։
Учитель поговорил с четырьмя учениками.
Երեք աշակերտները արագ էին քայլում։
Трое учеников шагали быстро.
Երկու լուծումներից ընտրում ենք մեկը։
Из двух решений выбираем одно.
Распределительные числительные образуются
Повторением количественного числительного
Զինվորները վեց-վեց շարվեցին։
Солдаты построились по шестеро.
Աշակերտները երեք-երեք կանգնեցին։
Ученики встали по трое.
Добавлением к количественному числительному суффикса -ական
յոթ7
յոթականпо семь
ութ8
ութականпо восемь
Ուսուցիչը աշակերտներին հնգական տետր բաժանեց։
Учитель раздал ученикам по 5 тетрадей.
Ուսանողներին կինոյի երկուական տոմս տվեցին։
Студентам дали по два билета в кино.
От числительных образуются сложные слова, описывающие объект с количественной точки зрения
երեք3
հատորтом
եոահատոր վեպтрехтомный роман
երեք ＋ -յակ
եռյակтрио
երկու2
փեղկстворка
երկփեղկ պատուհանдвустворчатое окно
հինգ5
նիշзнак
հնգանիշ թիվпятизначное число
չորս4
հարկэтаж
քառահարկ շենքчетырехэтажное здание
չորս ＋ -յակ
քառյակквартет, четверостишие
ութ ＋ -յակ
ութնյակвосьмистишие
Здесь եռ-, քառ- варианты основ երեք, չորս.
Հին աշխարհքը ամեն օր
Հազար մարդ է մտնում նոր,
Հազար տարվան փորձն ու գործ
Ըսկըսվում է ամեն օր։
Հովհանես Թումանյան
աշխարհք(нар.) мир
աշխարհ(лит.) мир
տարվան(нар., род.п.) года
տարիгод
ըսկըսվում = սկսվումначинается
Переведите.
1. Պարզ է, որ քսանը տասից մեծ է։
2. Երկուսը զույգ թիվ է։
3. Յոթից հինգը հիվանդ էին։
4. Ութն էլ լավ են սովորել դասը։
5. Այս գիրքը երկուսով ենք կարդալու։
6. Աշակերտը յոթերը լավ էր գրել, իսկ ինները՛ ոչ այնքան լավ։
7. Նա տեսել էր երեխաներից երեքին։
8. Չորրորդը երկրորդից լավ էր վազում։
9. Մրցավարը նայում էր երրորդին։
10. Դատավորը սպասում էր հինգերորդին։
1. Ясно, что двадцать больше десяти.
2. Два – четное число.
3. Из семи пятеро были больны.
4. Все восемь (учеников, человек) хорошо выучили урок.
5. Эту книгу (мы) будем читать вдвоем.
6. Ученик семерки написал хорошо, а девятки – не так хорошо.
7. Он видел троих из детей.
8. Четвертый бежал лучше второго.
9. Судья смотрел на третьего.
10. Судья ждал пятого.
•
Переведите.
– Арам, можешь купить полкило колбасы?
– В ближнем магазине есть?
– Да, дорогой.
– Хорошо, какого сорта?
– Нежирного (досл. без жира) и молочного сорта.
– Прямо сейчас иду.
– Արա՛մ, կարո՞ղ ես կես կոլի երշիկ գնել։
– Մոտիկ խանութում կա՞։
– Այո՛, սիրելիս։
– Բարի, իսկ ո՞ր տեսակից։
– Անյուղ և կաթնային տեսակից։
– Հենց հիմա գնում եմ։
սիրելիս(мой) дорогой (в обращение)
19–09–2016