Многие сложные существительные образованы сочетанием прилагательного и существительного. Существительное употребляется в своем собственном значении, а прилагательное характеризует его
բունсобственно
գիրнаписанное
բնագիրоригинал, подлинник
բունсобственно
աշխարհмир, свет
բնաշխարհприрода
բունсобственно
նկարкартина, рисунок
բնանկար(жив.) пейзаж
թթուкислый; соленья
սերсливки
թթվասերсметана
լիполный (чем-л.)
լուսինлуна, месяц
լիալուսինполнолуние; полнолунный
սևчерный
հողземля
սեահողчернозем
հարթровный
վայրместо, местность
հարթավայրравнина
վերвверх, наверх
վերինверхний
գիրнаписанное
վերնագիրзаглавие
վերвверх, наверх
վերինверхний
զգեստодежда, платье
վերնազգեստверхняя одежда
մանրмелкий
դրամденьги
մանրադրամмелкая монета
մանրмелкий
նկարкартина
մանրանկարминиатюра (живопись)
նորновый
լուսինлуна, месяц
նորալուսինноволуние; новолунный
նորновый
հարսневестка
նորահարսмолодая невестка
միջնադարյան հայկական մանրանկարներ
средневековые армянские миниатюры
կանաչ հարթավայր
зеленая долина
սևահողային գոտի
черноземный пояс
նոր վերնազգեստ
новая верхняя одежда
թարմ թթվասեր
свежая сметана
գեղեցիկ բնանկար
красивый пейзаж
Առավոտյան Աշոտիկին արագ հագցրի ու շտապեցի աշխատանքի։
Утром (я) Ашотика быстро одел и поспешил на работу.
Նրա բարձր գնահատականը ինձ շատ ուրախացրեց։
Его высокая отметка меня очень обрадовала.
Նա երբեք չի եղել Երևանում։
Он никогда не был в Ереване
Глаголы в армянском языке имеют 2 формы
Независимые дербай и показатели
Independent Converbs – Անկախ Դերբայներ
Независимые дербай в предложении употребляются самостоятельно.
* Только результативное причастие употребляется как самостоятельно, так и участвует в образовании личных форм.
Зависимые дербай
Dependent Converbs – Կախյալ Դերբայներ
Зависимые дербай в предложении самостоятельно не употребляются. Сочетаясь с формами вспомогательного глагола, они образуют личные формы.
Выражает длительное, совершаемое действие.
Образуются от основы инфинитива суффиксами
Правильные глаголы
գրել – գրում
կարդալ – կարդում
Неправильные глаголы
գալ – գալիս
տալ – տալիս
լալ – լալիս
Образует глаголы несовершённых времён, изъявительного наклонения
С формами вспомогательного глагола настоящего времени, образует личные формы глаголов настоящего несовершённого времени изъявительного наклонения
գալիս եմ(я) иду
գրում են(они) пишут
С формами вспомогательного глагола прошедшего времени, образует личные формы глаголов прошедшего несовершённого времени изъявительного наклонения
գալիս էի(я) шел
գրում էին(они) писали
Например
գալիս եմ(я) иду
գրում էի(я) шел
գալիս ես
գրում էիր
գալիս է
գրում էր
գալիս ենք
գրում էինք
գալիս եք
գրում էիք
գալիս են
գրում էին
Выражает совершённое, законченное действие.
Глаголы образуются суффиксом -ել от основ
I спряжение стандартные – инфинитива
գրել – գրել
գրվել – գրվել
I спряжение с псевдосуффиксами – к основе прошедшего времени
տեսնել – տեսել
փախչել – փախել
I спряжение каузативные – к основе прошедшего времени
հագցնել – հագցրել
ուրախացնել – ուրախացրել
II спряжение – к основе прошедшего времени
կարդալ – *կարդաց- – կարդացել
Отклоняющиеся формы
անել – արել
դնել – դրել
տալ – տվել
տանել – տարել
լալ – լացել
դառնալ – դարձել
վերադառնալ – վերադարձել
Изменение основы
լինել – եղել
ուտել – կերել
գալ – եկել
Образует глаголы совершённых времён, изъявительного наклонения
С формами вспомогательного глагола настоящего времени образует личные формы настоящего совершённого времени, действие завершённое до момента речи
դրել է(он) положил
տարել է(он) унес
դարձել է(он) стал
եղել է(он) был
եկել է(он) пришел
Ես նամակն արդեն ուղարկել եմ։
Я уже отправил письмо.
С формами вспомогательного глагола прошедшего времени образует личные формы давнопрошедшего времени, действие завершённое к определенному моменту в прошлом
արել էի(я) сделал
տվել էր(он) дал
լացել էր(он) плакал
վերադարձել էր(он) вернулся
կերել էր(он) ел
Երբ նա եկավ, ես նամակն արդեն ուղարկել էր։
Когда он пришел, я уже отправил письмо.
Например
դրել եմ(я) положил
արել էի(я) сделал
դրել ես
արել էիր
դրել է
արել էր
դրել ենք
արել էինք
դրել եք
արել էիք
դրել են
արել էին
Буквы -ն-, -չ- не всегда являются псевдосуффиксами, они могут быть частью основы и не выпадать при формообразовании и словообразовании. В глаголе հոգնել буква -ն- часть основы, а в глаголе հագնել псевдосуффикс
հոգնելуставать
հոգնատանջ измученный, усталый
հագնելодевать
հագուստодежда
Буквы -ն-, -չ- часть основы в словах
հոգնելуставать
մատնելпредавать, выдавать
կանչելзвать, вызвать
հնչելзвучать
կառչելухватываться, цепляться (тж. пер.)
Выражает будущее, последующее действие.
Образуется суффиксом -ու от инфинитива
գրել – գրելու
կարդալ – կարդալու
Образует глаголы будущего времени, изъявительного наклонения
С формами вспомогательного глагола настоящего времени образует глаголы будущего несовершённого времени
Այսօր ես գնալու եմ գյուղ։
Сегодня я поеду в деревню.
Այնտեղ հանդիպելու եմ իմ մանկության ընկերոջը։
Там (я) встречаюсь с другом моего детства.
С формами вспомогательного глагола прошедшего времени образует будущее в прошедшем
Նա գնալու էր։
Он должен был прийти.
Например
կարդալու եմ(я) прочитаю
գնալու էի(я) поехал
կարդալու ես
գնալու էիր
կարդալու է
գնալու էր
կարդալու ենք
գնալու էինք
կարդալու եք
գնալու էիք
կարդալու են
գնալու էին
Выражает отрицаемое будущее действие.
Образуется от основы инфинитива суффиксами
գրել – գրի
կարդալ – կարդա
Нестандартные глаголы
տալ – տա
գալ – գա
ղալ – լա
Образует отрицательные формы глаголов будущего времени, условного наклонения
С добавлением отрицательной формы вспомогательного глагола настоящего времени образует отрицательные формы будущего времени условного наклонения
չեմ գրի(я) не напишу
չեմ կարդա(я) не прочту
չեմ գա(я) не приду
չեմ տա(я) не дам
չեմ լա(я) не буду плакать
С добавлением отрицательной формы вспомогательного глагола прошедшего времени образует отрицательные формы будущего в прошедшем условного наклонения
չէի գրի(я) не написал
չէի կարդա(я) не прочел
չէի գա(я) не пришел
չէի տա(я) не дал
չէի լա(я) не плакал
Например
չեմ գա(я) не приду
չէի գրի(я) не написал
չես գա
չէիր գրի
չէ գա
չէր գրի
չենք գա
չէինք գրի
չեք գա
չէիք գրի
չեն գա
չէին գրի
Причастие несовершённого действия
Imperfective converb
կարդում եմ(я) пишу
կարդում էի(я) писал
Ես կարդում եմ նամակն։
Я пишу письмо.
(настоящее несовершённое, present)
Առավոտ ես կարդում էի նամակն։
Утром я писал письмо.
(прошедшее несовершённое, imperfect)
Причастие давнопрошедшего действия
Perfective converb
կարդացել եմ(я) написал
կարդացել էի(я) написал
Ես նամակն արդեն կարդացել եմ։
Я уже написал письмо.
(настоящее совершённое время, present perfect)
Երբ նա եկավ, ես նամակն արդեն կարդացել էր։
Когда он пришел, я уже написал письмо.
(давнопрошедшее совершённое время, pluperfect)
Причастие последующего действия I
Future converb I
կարդալու եմ(я) напишу
կարդալու էի(я) написал
Այսօր ես կարդալու եմ նամակն։
Сегодня я буду писать письмо.
(будущее несовершённое время, future)
Նա կարդալու էր նամակն։
Он должен был написать письмо.
(будущее в прошедшем, future perfect)
Отрицательное причастие
Connegative converb
չեմ կարդա(я) не напишу
չէի կարդա(я) не написал
Վաղը չեմ կարդա նամակն։
Завтра (я) не напишу письмо.
(будущее несовершённое время, future)
Վաղը չէի կարդա նամակն։
Завтра (я) не написал бы письмо.
(будущее в прошедшем, future perfect)
Ինչքա՜ն ցավ եմ տեսել ես,
Նենգ ու դավ եմ տեսել ես․
Տարել, ներել ու սիրել,
Վատը լավ եմ տեսել ես։
Հովհաննես Թումանյան
Մի անգամ Ալբերտ Էյնշտեյնին հարցրին․
– Հիմա ինչպե՞ս են հայտնագործությունները երևան գալիս։
– Շատ պարզ, – պատասխանեց Էյնշտեյնը, – բոլորը գիտեն, որ հայտնագործություն կատարելը անհնարին է։ Պատահմամբ գտնվում է մի անգետ, որն այդ չգիտի։ Նա էլ հայտնագործություն է անում։
հագցնելодеть кого-то
ուրախացնելрадовать, веселить
մի անգամодин раз, однажды
հայտնագործությունизобретение, открытие
երևան գալпоявляться, обнаруживаться
անհնարինневозможно
պատահմամբслучайно
գտնվում էнаходится, появляется
անգետнеуч, незнайка
նա էլи он, именно он; он тоже
Переведите.
1. Իմ մանկության օրերին քեռիս ամեն առավոտ գալիս էր մեր տուն։
2. Սիրում էր նստել պարտեզի փոքրիկ աթոռին։
3. Խոսում էր անցած օրվա լուրերի մասին։
4. Իր հետ բերում ու ինձ էր տալիս իմ սիրած հեքիաթների գիրքը։
5. Հեռանում էր շատ անսպասելի։
6. Հիմա արդեն հուշ է դարձել իմ մանկությունը։
1. В дни моего детства (мой) дядя по матери каждое утро приходил к нам домой.
2. (Он) любил сидеть в саду (досл. сада) на маленьком стуле.
3. (Он) говорил о вестях прошедшего дня.
4. (Он) приносил с собой и давал мне мою любимую книгу сказок.
5. (Он) уходил очень неожиданно.
6. Теперь уже воспоминанием стало мое детство.
•
Переведите.
1. Об аварии вчера написали все газеты.
2. Случай произошел вечером.
3. Все пассажиры погибли.
4. Их родные были безутешны (досл. в безутешном состоянии).
5. (Они) не хотели возвращаться домой.
1. Վթարի մասին երեկ գրել էին բոլոր թերթերը։
2. Դեպքը կատարվել էր երեկոյան։
3. Բոլոր ուղևորները զոհվել էին։
4. Նրանց հարազատները անսփոփելի վիճակում էին։
5. Չէին ցանկանում տուն վերադառնալ։
անսփոփելիбезутешный
տուն վերադառնալвозвращаться домой
•
Переведите.
1. 24-го сентября 1844-го года в Академии художеств Петербурга должна была открыться выставка.
2. Айвазовский должен был быть представлен (досл. участвовать) четырьмя картинами.
3. Из них на публику особенно сильное впечатление оставили картины "Ночью на море" и "Ночь в Испании".
4. "Более светлых картин (я) не видел",– написал (досл. должен был писать) потом один восхищенный этими картинами художник.
1. 1844 թ․ սեպտեմբերի 24-ին Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիայում բացվելու էր ցուցահանդես։
2. Այվազովսկին մասնակցելու էր չորս նկարներով։
3. Դրանցից հասարակության վրա առանձնապես ուժեղ տպավորություն թողեցին «Գիշերը ծովի վրա» ե «Գիշերը Իսպանիայում» նկարները։
4. «Ավելի լուսավոր պատկերներ չեմ տեսել»,– հետո գրելու էր այդ նկարներով հիացած մի նկարիչ։
08–04–2018